Милли моңнар (сборник стихов для взрослых)

Даһилар гомере гасырлар белән генә исәпләнә. Тукай – шигърият тарихында бер могҗиза ул. Талант куәте белән ул иң югары кимәлдәге даһи. Күтәргән фәлсәфи-инсани фикерләре белән дә, сәнгатьчә оста, нәфис һәм көтелмәгән ачышлары белән дә, традицияләрне үзендә туплап, тулы чагылдыруы белән дә, милли шигырьне яңа баскычка күтәргән новаторлыгы белән дә даһи шагыйрь ул Тукай.

Тукай – әнә шул максатка татар әдәбиятында тиз арада ирешкән бөек шагыйрь, һичшиксез, ул татар поэзиясендә чын мәгънәсендәге халыкчанлыкның шигъри серен, матурлыгын ачып, аны иң югары идеал итеп раслады һәм сурәтләде.

Тукай— безнең замандашыбыз, чөнки ул калдырган иҗат мирасы һәм халыкка күрсәткән изге хезмәте – аның тарих белән һаман да алга барачак һәм һич-кайчан үлмәячәк җанлы сыны, барлыгы, яшәве. Чын сәнгатьне, чын шигъриятне тудырган затлар бервакытта да үлмиләр. Халык рухын били алган сәнгать иясе үлемсез. Тукай да шундый. «Тукай шикелле зур шагыйрьләрнең поэзиясе – ул тормыш күренеше, ул тормыштан аерылгысыз, ул тормыш белән бергә алга бара, югары күтәрелә һәм һәрвакыт тере булып, тереләр белән бергә яшәр». Әйе, «тереләр белән тереләрчә сөйлэшә-сөйлэшә», Тукай безнең арада яши, кешелекнең прогрессы, ирек һәм бәхете өчен көрәш сафларында бара.

1. Борын

2. Кушмый ишәк җырлый

3. Төркия янгын эчендә

4. …га

5. Мияубикә

6. Карга

7. Сакмар суы көенә

8. Җил

9. Эшкә өндәү

10. Иртә

11. И, төрек

12. Шигърият һәм нәсер

13. Иһтида

14. Уңга да мин әйләнәм

15. Яшен яшьнәгәндә

16. Һәзат дөнья щкалле

17. Читен хәл

18. Гөнаһ

19. Авыл җырлары. Бишенче көлтә

20. Гакыллылар фәсәфәсе

21. Кадер кич

22. Рамазан гаетендә

23. Сайфия

24. Поезд барган көйгә

25. Кәмсил

26. Толстой фикере

27. Тәүбә вә истигъфар

28. Көзге җилләр

29. Золым

30. Музыкант

31. Төрекчәдән

32. Сабитнең укырга өйрәнүе

33. Гыйбрәт вә нәсыйхәт

34. Авыл мәдрәсәсе

35. Бәет

36. Читтәге бик күп өяздә

37. Җырласаң да җегет ачы җырла

38. Теләрсәң кемсе сүк син

39. Яз галәмәтләре

40. Хөрмәтле Хөсәен ядкаре

41. Шыер

42. Хазиһи касидатен

43. Балканда

44. Казан мулласы һәм булачак депутат

45. Валлаһи

46. Аң

47. Толугыш шәмсилин мәгърибиһа

48. Үтенеч

49. Дошманнар

50. Кичке теләк

51. Җегетләр

52. Ваксынмыйм

53. Бала оҗмаһта

54. Сагыныр вакытлар

55. Картлар

56. Авылда авырып яту

57. Бәрәңге вә гыйлем

58. Йолдыздан да курка

59. Буран

60. Көтмәгәндә

61. Көлке түгел

62. Әхлаксызлык

63. Мөнафыйкка

Сборник стихов на татарском языке татарского народного поэта Габдуллы Тукая.

Произведения Г. Тукая издавались множество раз. Одно из солидных изданий его произведений увидело свет даже в тяжелые годы Великой Отечественной войны (1943), стихи Тукая вместе с отважными воинами, сыновьями Татарстана сражались с гитлеровскими захватчиками и под Москвой, и на Курской дуге, и при штурме Берлина.

И ныне творчество Тукая не теряет своей действенной силы. Потому, что оно является составной частью мирового культурного наследия. Татарский национальный балет «Шурале», созданный композитором Ф.Яруллиным на основе поэмы-сказки великого Тукая, выйдя за пределы нашей страны, обошел многие страны Запада и всюду встречал самый восторженный прием.

Песни на слова Тукая в исполнении артистов Татарской государственной филармонии им. Г.Тукая звучали со сцен Италии, Мальты и стран далекой Африки. В Финляндии уже многие годы один из отделов общества культурных связей с Россией составляет «Общество Тукая».

Примечательно, что творчество Тукая питает, обогащает все отрасли искусства, стимулирует их расцвет. Свидетельством тому являются балеты «Шурале» Ф.Яруллина, «Кисекбаш» Р.Губайдуллина, «Водяная» А. Бакирова. симфония «Кырлай» Н.Жиганова, скульптурные и живописные произведения Б.Урманче, И.Казакова. Б.Альменова, Ф.Аминова и др. Живет и здравствует Тукай и на театральной сцене, и в исторических романах.

В Татарстане учреждена ежегодная Государственная премия имени Габдуллы Тукая, и каждый год 26 апреля мы узнает имена ее очередных лауреатов – писателей, музыкантов, художников. Центральная площадь и одна из улиц древней Казани названы именем Тукая. В Казани. В одном из красивейших зданий, некогда принадлежащих потомку легендарного Шамиля, открыт Литературный музей Габдуллы Тукая.

Габдулла Тукай (Габдулла Мухамедгарифович Тукаев) – величайший татарский народный поэт, а также литературный критик, публицист, общественный деятель и переводчик. Родился 14 апреля (26 по новому стилю) 1886 года в деревне Кушлауч (Казанская губерния) в семье потомственного муллы. 2 апреля (15 по новому стилю) 1913 года в Казани в 20 часов 15 минут Габдуллы Тукая не стало, как писал Горький, «от голода и чахотки».

Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә»

ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»

Руководитель проекта: Александр Гнеденков

Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова

Дизайнер – Наталья Сычева

Звукооператор – Ильдар Кадушин, Рамиль Гафаров, Рустем Ахунов

Чтец – Ильдус Ахметзянов – Заслуженный артист России, Народный артист РТ, лауреат Государственной премии им. Г. Тукая

Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя